Stare pasjanse kojarzone są dzisiaj z niewinną rozrywką, która jest odpowiednia i dla dorosłych, i dla dzieci, to jednak ich historia jest naznaczona pewnymi kontrowersjami. Zobacz, co warto wiedzieć o jednej z najpopularniejszych gier komputerowych wszech czasów.
Skąd wywodzą się stare pasjanse?
Kwestia korzeni pasjansa jest sporna, gdyż miejsce narodzin tej gry przypisuje sobie kilka krajów, m.in. Francja i Szwecja. W rzeczywistości pierwsza znana wzmianka o niej znajduje się w niemieckim tekście „Das neue Königliche L’Hombre-Spiel”, który został opublikowany w 1783 roku. Rok później pojawił się z kolei brytyjski poradnik do pasjansa, czyli “Illustrated Games of Patience”, który został opracowany przez Lady Adelajdę Cadogan.
To zresztą stąd wzięła się nazwa, która funkcjonuje do dziś. Pasjans wywodzi się bowiem od francuskiego słowa „patiance”, które oznacza cierpliwość. A ta była potrzebna, gdyż w tamtych czasach była to jedna z najpopularniejszych gier wieloosobowych, a rozgrywki trwały wiele godzin. Francuskim pochodzeniem cechuje się też alternatywne określenie na pasjansa, czyli „solitaire”. To słowa oznacza z kolei samotnika i odnosi się do jednoosobowego wariantu gry, który jest obecnie najpopularniejszy.
Do Polski pasjans dotarł po raz pierwszy w XVIII wieku wraz z wojskami francuskimi. Na cały świat rozpowszechniły go nie tylko wojny, ale też (a może przede wszystkim) handel. Granie w nową grę karcianą było bowiem jedną z ulubionych rozrywek kupców, którzy chętnie dzielili się nią z miejscowymi.
Kiedy pojawiły się pasjanse na komputery?
Pasjans jest co prawda tradycyjną grą karciana, jednak zdecydowanie największa liczba osób oddających się tej rozrywce nie zna go w takiej klasycznej formie. To pasjansom online udało się przekroczyć wszelkie granice i trafić do każdej grupy wiekowej bez wyjątku.
Pierwszą komercyjną kolekcją pasjansów była gra „Solitaire Royale”, która trafiła na rynek w 1987 roku. Kultowy pasjans na Windowsa, który okazał się największym przełomem dla tej gry karcianej, wyszedł jako dodatek do Windowsa 3.0. Jego premiera miała miejsce w 1990 roku. W kolejnej wersji tego systemu operacyjnego (Windows 95) pojawił się tzw. FreeCell. Najbardziej znany pasjans karciany za darmo – pasjans pająk – to gra, która została dodana do Windowsa XP. Pojawiła się zatem stosunkowo niedawno, bo w 2001 roku.
Dziś największą popularnością cieszą się pasjanse online, które są dostępne bez żadnych opłat, nie wymagają instalowania, a do tego działają superszybko niezależnie od prędkości Internetu. Dzięki temu ta wyjątkowa rozrywka jest łatwo dostępna dla każdego, kto ma dostęp do sieci.
Gra w karty pasjans – tylko dla biurowych buntowników
Pasjans cyfrowy – w wersji desktopowej lub online – to jedna z tych gier, którą zna bez wyjątku każdy użytkownik komputera, niezależnie od wieku i upodobań. Jest dziś uważany za klasykę i trudno znaleźć osobę, która choćby raz nie oddała się relaksującej rozrywce i nie rozegrała partyjki czy dwóch w pasjansach karcianych za darmo.
Choć dziś pasjanse są uważane za niewinną grę, która jest odpowiednia dla każdego. Niespełna 30 lat temu, gdy debiutował system operacyjny Windows 95, okazało się, że czołowe miejsce na liście zakazanych gier przypadło właśnie pasjansowi. Gra w karty okazała się bowiem odskocznią dla pracowników biurowych i odciągała ich od wykonywania obowiązków służbowych. A były to czasy, w których nikt jeszcze nie słyszał o odgórnym zabezpieczaniu systemów biurowych i uniemożliwianiu takich działań.
Z perspektywy czasu może to wydawać się błahe czy wręcz komiczne, jednak w 1995 roku było poważnym problemem, który zresztą nie dotyczył jedynie prywatnych przedsiębiorców. Do walki z „diabelską grą” włączył się bowiem Kongres. Pomysł wyszedł co prawda od Republikanów, jednak i niektórzy Demokraci podpisali się pod walką z pasjansem, który obniża produktywność pracowników administracyjnych. Ostatecznie problem ucichł samoczynnie, głównie ze względu na brak możliwości wyliczenia konkretnych kwot, jakie można by zaoszczędzić dzięki usunięciu pasjansów karcianych darmowych ze wszystkich komputerów rządowych oraz tego, ile kosztowałoby takie działanie.
Kontrowersje wokół pasjansa to zresztą nie tylko historie z, jakby to nie brzmiało, ubiegłego wieku. Podobne „afery pasjansowe” wybuchały wielokrotnie, w tym ostatnich latach. Za każdym razem kończą się jednak podobnie, czyli stwierdzeniem, że pasjans pająk to tylko gra online za darmo, która nie jest szkodliwa i na pewno stanowi o wiele mniejsze (lub wręcz żadne) zło niż reszta gier komputerowych dostępnych na rynku.
Rola solitaire we współczesnych czasach
Dziś granie w pasjanse karciane za darmo jest zresztą traktowane nie tylko jako rozrywka, ale wręcz pewnego rodzaju trening logiczny dla mózgu. Pozwala zatem odprężyć się, a przy tym rozwijać umiejętności niezbędne dla efektywnej pracy. Można też spotkać się z badaniami, które dowodzą, że krótka przerwa na pasjansa w pracy nie tylko nie odciąga od obowiązków, ale wręcz poprawia skupienie i jest mniej rozpraszająca niż wyjście na papierosa lub pogaduchy w kuchni. Tym śmieszniej wyglądają przez to te wszystkie kontrowersje, które narosły wokół tej gry przez te wszystkie lata.
